Van điện từ (solenoid valve) là thiết bị được sử dụng nhiều trong công nghiệp cũng như dân dụng. Từ các hệ thống đường ống lớn trong các nhà máy đến các hệ thống tưới cây trong hộ gia đình.
Thiết bị này đôi khi sẽ gặp một vài sự cố không mong muốn trong lúc hoạt động, Chẳng hạn như đóng không kín, van không đóng, van không mở, van nóng bất thường…vv.
Trong bài này chúng ta sẽ tìm hiểu nguyên nhân và cách khắc phục sự cố van điện từ đóng không kín.
1 Vì sao van điện từ đóng không kín?
Trong quá trình sử dụng các van điện từ thường hay xảy ra hiện tượng van đóng không kín (không đóng hoàn toàn), lưu chất vẫn có thể chảy qua van mặc dù van đang trong trạng thái đóng.
Điều này có nhiều nguyên nhân xảy ra, dưới đây là các nguyên nhân cơ bản do mình đúc kết từ kinh nghiệm thực tế qua các lần đi bảo hành, bảo trì, bảo dưỡng van điện từ cho khách hàng.
– Lắp đặt van điện từ sai cách.
– Chênh lệch áp suất do lưu chất chảy ngược
– Do lò xo bị liệt, không còn tính đàn hồi.
– Màng van bị rách
– Màng van bị kênh do đá, sỏi, các chất cặn bã
– Thành van bị ăn mòn.
Sau đây chũng ta cùng giải quyết những vấn đề ở trên
2 Cách khắc phục sự cố
Trước tiên để công tác khiểm tra và khắc phục các sự cố được tiến hành an toàn, chúng ta cần ngắt nguồn điện cấp cho hệ thông, tắt dòng chảy của lưu chất.
Lắp đặt van đúng cách: Thông thường van điện từ phải được lắp đặt theo chiều mũi tên là hướng của dòng chảy. Mũi tên này được đúc trên thân van.
Van phải được lắp theo chiều thẳng đứng với cuộn dây điện từ hướng lên trên như trong hình. Nếu lắp sai chúng ta có thể táo ra và lắp lại cho đúng.
Các bạn có thể xem thềm bài “Hướng dẫn lắp đặt và bảo trì van điện từ đúng cách” để biết cách lắp đặt van điện từ chuẩn nhất.
Chênh lệch áp suất do lưu chất chảy ngược: Khi áp suất của lưu chất đầu ra lớn hơn áp suất đầu vào thì hiện tượng chảy ngược sẽ diễn ra, và dẫn đến hiện tượng van đóng không kín hoặc không thể đóng van.
Để khắc phục vấn đề này chúng ta cần lắp thêm một cái van một chiều ngay đầu ra của van điện từ.
Lò xo bị liệt: trong quá trình sử dụng lâu dài lò xo trong các van điện từ (van điện từ thường đóng) có thể bị liệt, say ra hiện tượng ko có lực đàn hồi hoặc lực đàn hồi không đủ để đẩy đĩa van đóng kín.
Để sử lý vấn đề này chúng ta cần tháo van, thay lò xo cùng loại. Tuyệt đối không được kéo giãn lò xo vì sẽ gây ra tình trạng van điện từ sẽ ko mở được hoặc mở ko hoàn toàn.
Màng van bị rách: Màng van điện từ tường được chế tạo bằng các vật liệu mềm có độ đàn hồi tốt như cao su EPDM. Nhược điểm của loại vật liệu này có độ bền không cao, nên màng van có thể bị rách do các vật rắn trong dòng lưu chất áp suất cao hoặc rách do cường độ làm việc cao và hoạt động trong một thời gian dài.
Chúng ta có thể mua màng van mới để thay thế. Tuy nhiên trên thị trường Việt Nam rất hiếm đơn vị cung cấp lẻ màng van mà chúng ta phải thay thế cả bộ.
Màng bị kênh: Đối với những lưu chất không sạch, có chứa các tạp chất rắn như đá, sỏi.. tình trạng màng bị kênh, bị kệt rất dễ sảy ra.
Để khăc phục vấn đề này chúng ta cần tháo van vệ sinh sạch sẽ, loại bỏ cặn bã và tạp chất và điều quan trọng là, lắp thêm một cái Y-lọc trước van điện từ. Toàn bộ tạp chất sẽ được giữ lại ở Y-lọc.
Thành van bị ăn mòn: Theo thời gian sử dụng thành lỗ van nơi tiếp xúc với màng van, sẽ bị ăn mòn cơ học hoặc bị ăn mòn hóa học, sẽ tạo ra những đường rãnh sâu, tạo ra các khe hở hoặc lỗ hổng dẫn đến màng van đóng không kín gây dò dỉ lưu chất qua van.
Để khắc phục tạm thời chúng ta có thể hàn đắp lên các khe rãnh. Phần lớn trong trường hợp này chúng ta nên mua van mới.
Các bạn có thể tham khảo bài “Hướng dẫn cách chọn mua van điện từ đúng mục đích sử dụng”
3 Một số lỗi hay gặp ở van điện từ
Van điện từ là một thiết bị được sử dụng để kiểm soát dòng chảy của chất lỏng hoặc khí trong hệ thống. Nó thường được cung cấp năng lượng điện từ trong một cuộn dây.
Loại van này rất hữu ích trong việc chuyển đổi năng lượng điện thành năng lượng cơ học, và chúng có nhiều kiểu khác nhau , cụ thể là van hai ngả, ba ngả và bốn ngả.
Van hai ngả có hai cổng, đầu vào và đầu ra. Van ba ngả cơ bản được thiết kế đặc biệt để vận hành xi lanh và van điều khiển hoạt động bằng khí nén. Van điện từ thường được làm bằng inox, nhựa và đồng
Dưới dây là một số lỗi hay gặp ở van điện từ
Van không mở
Van điện từ có thể không mở do mất điện, áp suất không đồng đều, đấu sai điện áp, bụi bẩn dưới màng van, bị ăn mòn, các thành phần bị thiếu hoặc cuộn dây điện từ bị cháy.
Tuy nhiên, vì có rất nhiều nguyên nhân, bạn phải cố gắng thu hẹp vấn đề để khắc phục nó. Các bộ phận quan trọng nhất mà bạn phải đánh giá trong quá trình này là: nguồn điện, màng van, lò xo màng, điều chỉnh lưu lượng, cổng đầu vào vàc cổng đầu ra.
Âm thanh van bất thường
Mỗi khi van điện từ đóng hoặc mở, bạn có thể nghe thấy tiếng rè rè, hoặc trong các trường hợp khác, có thể có âm thanh ù khi van hoạt động.
Những âm thanh này có thể là do sự chênh lệch áp suất đầu vào hoặc đầu ra bên trong hệ thống. Do hiện tượng búa nước khi dòng chất lỏng có áp suất lớn đi qua lúc mở van.
Lắp đặt đường ống chữ T có thể giúp giảm tiếng ồn và giảm tác động. Bạn cũng có thể tăng kích thước của đường ống để giảm áp lực. Tăng kích thước đường ống cũng là một cách hay để giảm áp lực đầu vào cho các van.
Cuộn dây điện từ (Coil) bị nóng
Các cuộn dây có thể bị cháy, nóng chảy. Những vấn đề cuộn dây này có thể được gây ra bởi đoản mạch, điện áp sai và nhiệt độ môi trường cao.
Để tránh việc cung cấp điện áp sai, hãy kiểm tra tính tương thích của điện áp của cuộn dây với nguồn điện AC hoặc DC.
Kiểm tra độ ẩm bên trong và thay thế nếu cần thiết. nên lắp đặt van điện từ ở những nơi thông thoáng để nhiệt độ của cuộn coil có thể tỏa ra môi trường dễ dàng
4 Bảo dưỡng van điện từ
Bảo dưỡng van điện từ liên quan đến việc thay thế các bộ phận bị mòn và đảm bảo các bộ phận sạch sẽ và không có mảng bám. Như với bất kỳ thiết bị cơ khí nào, việc bảo trì và bảo dưỡng van điện từ có thể kéo dài tuổi thọ sản phẩm và đảm bảo hoạt động có thể dự đoán được
Công tác chuẩn bị
Bộ dụng cụ để mở van như: cờ lê, mỏ lết răng, tuốc nơ vít, băng tăn (cao su non), dây điện…
Bộ dụng cụ thay thế cho van điện từ có thể được mua từ nhà sản xuất. Chúng thường chứa: vòng chữ O thay thế, lò xo, pít tông, màng van và một loạt các thành phần liên quan. Hãy chắc chắn rằng bộ thay thế phù hợp với van cụ thể.
Tiến hành bảo dưỡng
Dưới đây là các bước cơ bản để bảo dưỡng van điện từ.
Đầu tiên, ngắt kết nối nguồn điện và giảm áp suất trong đường ống.
Kiểm tra cuộn coil xem có vết nứt trong quá trình sử dụng không. Trong môi trường ẩm ướt hoặc, có thể hơi ẩm xâm nhập vào cuộn dây, dẫn đến hỏng van.
Các kết nối với cuộn dây cũng cần được kiểm tra xem có bị hỏng hóc hay ăn mòn không. Không bao giờ cấp nguồn cho cuộn dây AC mà không đảm bảo rằng cuộn dây được lắp đặt đúng cách.
Khi cuộn dây được tháo ra, ta tiếp tục tháo nắp van bằng cách tháo lỏng dần 4 ốc vít
Việc tháo nắp van ra khỏi thân van sẽ làm lộ ra các bộ phận bên trong của van. Bao gồm pít tông, lò xo, vòng chữ O, màng van. Chúng nên được kiểm tra và thay thế khi cần thiết.
Các vòng cao su làm kín có thể bị phồng, nứt hoặc đứt gãy, các lò xo nên được kiểm tra bởi chúng có thể bị mòn hoặc bị hỏng, cần được thay thế.
Đối với các loại van điện từ phức tạp hơn sử dụng màng chắn, pít-tông, ống cuốn và đòn bẩy, phải luôn tuân theo hướng dẫn cụ thể của nhà sản xuất.
Khi tất cả các bộ phận cần thiết được thay thế và các cặn, bã được loại bỏ, hãy lắp các bộ phận theo hướng dẫn của nhà sản xuất và gắn lại cuộn dây. Không nên cấp lại nguồn cho đến khi được xác nhận rằng tất cả các bộ phận của van được lắp đặt chính xác.
Nhà sản xuất van điện từ luôn là nguồn kiến thức tốt nhất về một sản phẩm cụ thể. Các kỹ sư của nhà sản xuất được đào tạo để không chỉ hiểu được các hoạt động của sản phẩm công ty mà còn cả hoạt động của các sản phẩm trong các ứng dụng trên tất cả các ngành công nghiệp khác.
Vì vậy, các câu hỏi cụ thể về thời điểm sửa chữa, thay thế, hoặc cách bảo trì van điện từ đúng cách được giải quyết tốt nhất cụ thể nhất thông qua nhà sản xuất.
Có thể bạn quan tâm “Hướng dẫn cách lắp đặt van bi điều khiển bằng điện”
