Ở phần trước chúng ta đã tìm hiểu về các loại van một chiều, để tìm hiểu kỹ hơn nữa trong phần này cùng nghiên cứu chi tiết về cấu tạo của từng loại van một chiều.
Khái niệm van một chiều
Van một chiều là một thiết bị được lắp vào hệ thống đường ống, dùng để dẫn chất lỏng theo một cố định, và ngăn không cho lưu chất này quay ngược trở lại, được ưa chuộng và sử dụng rộng rãi trong không chỉ trong công nghiệp, mà cả trong dân sự. Bài viết hôm nay mình sẽ giới thiệu cho các bạn về các bộ phận bên trong của van một chiều, để xem tại sao nó lại thông dụng và được ưa chuộng nhiều như vậy.
Cấu tạo của van một chiều
Van một chiều là sản phẩm có cấu tạo khá đơn giản, tuy thuộc vào các loại van một chiều khác nhau, mà bên trong chúng sẽ cấu tạo riêng, phù hợp với từng dòng chảy, kích cỡ của đường ống.
Thân van
Đây là bộ phận có kích thước lớn nhất, bao bọc, bảo vệ các thiết bị bên ngoài khỏi các yếu tố như ngoại lực, thời tiết. Thân van có nhiều kích thước cũng với các chất liệu: Gang, đồng, nhựa, inox, thép, mỗi chất liệu sẽ tương thích với mỗi loại lưu chất khác nhau.
Đĩa van
Đây là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với dòng chảy, tùy thuộc vào từng loại van một chiều, đĩa van sẽ có cấu tạo riêng biệt.
Đĩa dạng lá
Thường được cấu tạo từ van một chiều lá lật, đĩa được đúc từ thép hoặc inox chất lượng cao, khi nguồn lưu chất đi qua sẽ đẩy đĩa van lên tối đa 90 độ, và song song với đường ống, khi dòng chảy ngừng, đĩa van sẽ tự động quay trở về trạng thái đóng. Dạng đĩa lật thường được khách hàng sử dụng trong các đường ống nằm ngang, yêu cầu áp suất tối thiểu để van tự vận hành.
Dạng cánh bướm
Đĩa van dạng cánh bướm, hay còn gọi là 2 lá, là bộ phận của van một chiều cánh bướm, là một dòng van rẽ, thay đổi hướng của dòng chảy khi đi qua chính nó. Chia thành 2 nửa riêng biệt có hình giống cánh con bướm, áp suất dòng chảy đẩy 2 lá van này về phía sau, song song với đường ống. Đĩa dạng cánh bướm thường được làm từ thép CF8M, có thể chống chịu được nhiệt độ, các tác nhân ăn mòn, axit, hay sử dụng an toàn cho cả nguồn nước sạch.
Dạng lò xo
Là bộ phận của van một chiều lò xo van một chiều hơi, sử dụng định luật hoạt động lò xo lưu hồi, định luật này cho phép van hoạt đông tốt trong cả các đường ống thẳng đứng. Đĩa và lò xo được găn liền mạch với nhau và luôn giữ trạng thái đóng kín, khi lưu chất đi qua tạo áp lực lên đĩa, nén chặt lò xo, tạo ra khoảng trống để dòng chảy có thể lưu thông. Do được làm từ kim loại có độ cứng cao, nó có thể chịu được nhiều yếu tố lưu chất, mà không bị ảnh hưởng như ăn mòn, mài mòn.
Đĩa van dạng bi
Là bộ phận của van một chiều dạng bi, đĩa van được thiết kế có hình tròn đặc và nặng, đúc từ inox hoặc thép độ bền cao, chịu được các môi trường khắt khe nhất. Van một chiều là dòng van có độ bền cao, ít hỏng hóc, thời gian bảo dưỡng không qua mau như các dòng van khác. Tuy nhiên nó không thích hợp sử dụng vận chuyển lưu chất có chứa chất rắn, các tạp chất, dễ đọng lại và khiến việc đóng mở không kín.
Trục ty
Đây là một thanh kim loại dài, có nhiệm vụ giữ đĩa van cố định van thân van, tùy vào một số van khác nhau mà bộ phận này có thể tiếp xúc với lưu chất, trục ty thường được làm từ inox 304, 316, có thể chịu được nhiệt độ và áo suất tương tự đĩa van.
Nắp đậy
Một số dòng như van một chiều lá lật, van một chiều hơi có thêm nắp đậy, được cố định bởi bulong vàn thân van, nắp đậy có nhiệm vụ bảo vệ lưu chất khỏi các yếu tố bên ngoài, giúp sửa chữa, thay thế các bộ phận bên trong. Bộ phận nắp đậy thường được đúc cùng chất liệu với thân van
Cổng kết nối
Cổng kết nối là bộ phận liên kết với các đường ống sẵn có hiện nay, gồm có: Lắp bích, lắp ren, wafer. Mặt bích là cổng thưởng sử dụng cho các đường ống lớn, dùng bulong để cố định, lắp ren thường sử dụng cho các đường ống nhỏ, Wafer sử dụng cho các đường ống nhỏ đến trung bình. Van một chiều có đầy đủ các tiêu chuẩn kết nối sẵn có hiện nay, rất tiện lợi cho người dụng.
Gioăng
Là một lớp lót tiếp xúc trục tiếp với đường ống, nó có nhiệm vụ làm kín, ngăn chặn rò rỉ, khi van đóng. Ngoài ra gioăng được làm từ Teflon hoặc PTFE có bề mặt trơn trượt, chịu được hóa dầu, hóa chất, và có thể chịu được nhiệt độ lên đến 200 độ C
Sửa chữa, bảo trì van một chiều
Do van một chiều có cấu tạo đơn giản, cho nên việc bảo trì sản phẩm không yêu cầu kỹ thuật quá cao, chúng ta cũng có thể tự mình bảo dưỡng một cách đơn giản theo cách sau.
Đầu tiên chúng ta hãy tắt máy bơm, để dòng chạy ngắt tạm thời, sau đó tiến hành tháo bulong trên lắp đậy ra, lúc này a sẽ thấy hết các bộ phận bên trong của van, tiến hành kiểm tra xem đĩa van đóng mở có bị hở không, có vật thể kẹt bên trong hay không, tiến hành tra dầu, nhớt vào các bộ phận liên kết giữa trục ty và đĩa van, sau khi bảo dưỡng xong, ta lắp đặt lại như vị trí ban đầu
Van một chiều là dòng van có vòng đời sử dụng lâu dài, tuy nhiên để van hoạt động ổn định, nhà sản xuất khuyến nghị các bạn nên bảo dưỡng van định kỳ 3 – 6 tháng 1 lần.
Xem phần tiếp theo Hoạt cộng của van một chiều
